Προαγωγή & Αγωγή Υγείας – Αρχές & Μέθοδοι

 

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Το μάθημα εισάγει τους σύγχρονους φοιτητές στις βασικές έννοιες προαγωγές υγείας & στην υλοποίηση προγραμμάτων προαγωγής υγείας, αναλύοντας τους όρους που συνδέονται με αυτή, τις αρχές που διέπουν, την εξέλιξη που σημειώνει και τη μεθοδολογία που χρησιμοποιεί προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που θέτει τα προγράμματα της. . Η ύλη του μαθήματος στοχεύει να αναδείξει τη σπουδαιότητα της προαγωγής της υγείας, όσον αφορά την πρόληψη των νοσημάτων, αλλά και των επικίνδυνων για την υγεία συμπεριφορών και τη συμβολή της στην αύξηση της ικανότητας των ατόμων να προστατεύουν και να βελτιώνουν την υγεία τους. Με το μάθημα αυτό οι φοιτητές θα μπορέσουν να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να αναγνωρίσουν τους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία, να αναπτύξουν στρατηγικές πρόληψης των παραγόντων κινδύνου, να κατανοήσουν βασικές έννοιες διαμόρφωσης και τροποποίησης συμπεριφοράς σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. να σχεδιάσουν αποτελεσματικά προγράμματα προαγωγής υγείας στην κοινότητα. Επιπλέον, στοχεύει στο να αποκτήσουν οι φοιτητές τις απαραίτητες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις, αλλά και τις απαραίτητες δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να σχεδιάσουν, να εφαρμόσουν και να αξιολογήσουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προαγωγής υγείας στην κοινότητα, τον χώρο, το σχολείο, αλλά και άλλη δομή που τα άτομα δραστηριοποιούνται.

 

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής θα είναι σε θέση να:

• γνωρίζει τις βασικές προϋποθέσεις για τη βελτίωση και την προστασία της υγείας και πως αυτές αλληλεπιδρούν μεταξύ τους
• επισημαίνει και καταγράφει τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα και τη χρήση δεικτών υγείας
• σχεδιάζει προγράμματα Προαγωγής Υγείας με τις βασικές προϋποθέσεις, επιδιώξεις και στόχους των Προγραμμάτων
• καθορίζει την κατάλληλη μεθοδολογία προσέγγισης ανάλογα με τον πληθυσμό στόχο
• τα μοντέλα προαγωγής και αγωγής υγείας
• αξιολογεί τις ανάγκες της υγείας του πληθυσμού – στόχου
• σχεδιάζει, εφαρμόζει και αξιολογεί ένα πρόγραμμα προαγωγής υγείας, με βάση τα θεωρητικά μοντέλα για αλλαγή ή τροποποίηση μιας συμπεριφοράς υγείας
• πραγματοποιεί αποτελεσματικές παρεμβάσεις προαγωγής υγείας στην κοινότητα, στο σχολικό περιβάλλον, στο εργασιακό περιβάλλον, σε άλλες δομές, καθώς και σε ευάλωτους πληθυσμούς και ομάδες υψηλής επικινδυνότητας
• λειτουργεί αυτόνομα ή/και σε συνεργασία με άλλους επαγγελματίες υγείας στο πλαίσιο αποτελεσματικών παρεμβάσεων στον εκάστοτε πληθυσμό – στόχο

 

Στο σεμινάριο, οι φοιτητές καλούνται να σχεδιάσουν ένα πρόγραμμα προαγωγής υγείας, για τον έλεγχο ή την αλλαγή συμπεριφοράς, σε διάφορα θέματα υγείας. Το πρόγραμμα αυτό βασίζεται στα μοντέλα, τις αρχές, τις μεθόδους και τις θεωρητικές προσεγγίσεις της προαγωγής υγείας. Επιπλέον, να σχεδιάζουν, να σχεδιάζουν και να αξιολογούν την προαγωγή των προγραμμάτων υγείας σε συγκεκριμένο πληθυσμό στην κοινότητα. Απαιτείται η αναζήτηση επιστημονικής βιβλιογραφίας και η ανάλυση τεκμηριωμένων δεδομένων.

 

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφορίες, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας

 

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

• Εισαγωγή. Ορισμοί και έννοιες προαγωγής και αγωγής υγείας. Ιστορική εξέλιξη. Σύγχρονοι όροι
• Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία. Μέθοδοι μέτρησης της υγείας
• Κοινωνική και οικονομική προσέγγιση της υγείας
• Ορισμοί και έννοιες – Αρχές και τομείς της προαγωγής υγείας. Επαγγελματίες που προάγουν την υγεία
• Διλήμματα και ηθικά ζητήματα στην προαγωγή υγείας
• Θεωρητικά μοντέλα και προσεγγίσεις στην προαγωγή υγείας
• Τα χαρακτηριστικά μιας αποτελεσματικής επαγγελματικής προαγωγής υγείας
• Βασικές έννοιες και θεωρίες για τη συμπεριφορά: Θεωρητικά μοντέλα αλλαγής της συμπεριφοράς για την υγεία
• Τα στάδια του σχεδιασμού μιας δραστηριότητας προαγωγής και αγωγής υγείας
• Καθορισμός στόχων στο πλαίσιο της προαγωγής και της αγωγής υγείας
• Η σύγχρονη μεθοδολογία της αγωγής υγείας. Κατηγορίες βασικών μεθόδων
• Αξιοποίηση της αθροιστικής δράσης των θεωριών
• Ταξινόμηση της αγωγής υγείας σε επίπεδα που αντιστοιχούν στα μέτρα πρόληψης
• Αρχές και μέθοδοι διδασκαλίας
• Αξιοποίηση των πρακτικών μεθόδων επικοινωνίας και ανάπτυξης μηνυμάτων
• Σχεδιασμός αποτελεσματικών παρεμβάσεων με επιλογές θεωρητικών και ψυχολογικών μοντέλων για αλλαγή ή τροποποίηση συμπεριφοράς υγείας
• Αξιοποίηση παθητικών, ενεργητικών και εκπαιδευτικών μεθόδων αγωγής υγείας, διάλεξη, στρογγυλό τραπέζι, βιωματικές ασκήσεις, παιχνίδια ρόλων κ.λπ.
• Χρήση νέων τεχνολογιών για την παρουσίαση
• Δημιουργία κατάλληλου οπτικοακουστικού υλικού
• Προγράμματα προαγωγής υγείας. Προσέγγιση τοποθεσιών (setting approach)
• Προαγωγή υγείας στο σχολείο. Το σχολείο προαγωγής υγείας
• Προαγωγή υγείας στην εργασία. Προσεγγίσεις για τη βελτίωση της υγείας στους χώρους εργασίας
• Η κοινότητα ως τόπος εφαρμογής του προγράμματος υγείας
• Προαγωγή υγείας σε ευάλωτους πληθυσμούς και ομάδες υψηλής επικινδυνότητας
• Ζητήματα διαπολιτισμικών προσεγγίσεων. Πρόγραμμα προαγωγής υγείας σε μειονότητες και πολυπολιτισμικές κοινότητες
• Κοινωνικοί παράγοντες που επιδρούν στην υγεία. Ανισότητες στην υγεία και αντιμετώπιση
• Τα Μ.Μ.Ε και η αξιοποίησή τους σε προγράμματα προαγωγής υγείας
• Ανάπτυξη στρατηγικών προαγωγής υγείας, το μέλλον της προαγωγής υγείας
• Σχεδιασμός προγράμματος προαγωγής υγείας. Ατομική ή ομαδική εργασία. Παρουσίαση

 

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

• Γραπτή τελική εξέταση (60%) που περιλαμβάνει ερωτήσεις ανάπτυξης
• Γραπτή εργασία. Δημόσια παρουσίαση εργασίας (40%)

 

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Δαρβίρη Χριστίνα (2007). Προαγωγή Υγείας. Πασχαλίδης, Αθήνα.
• WHO (2016) Shanghai Declaration on promoting health in the 2030 Agenda for Sustainable Development. Διαθέσιμο στο: http://www.who.int/healthpromotion/conferences/9gchp/shanghai-declaration/en/
• Mcqueen D. & De Salazar L. (2011) Health promotion, the Ottawa Charter and ‘developing personal skills’: a compact history of 25 years. Health promotion International; 26(2): 194-201
• Ewles L., Simnett I., (2011). Προάγοντας την υγεία, Πασχαλίδης, Αθήνα.
• Scriven A., Kouta CH., Papadopoulos I., (2010). Προαγωγή υγείας για επαγγελματίες υγείας, Πασχαλίδης, Αθήνα.
• Edelman C., Mandle C., (2009). Προαγωγή της Υγείας, Παρισιάνου, Αθήνα.
• WHO (2007) Health promotion. Διαθέσιμοστο http://www.who.int/healthpromotion/en/
• Etches V., Frank J. DiRuggerio E., Manuel D. (2006). Measuring population health: a review of indicators, Annual Review of Public Health; 23:190-99
• Center for Health Care Strategies (2005). Preparing patient education materials. Health Literacy: fact sheet
• Unesco (2004). Active methods for teaching and learning. Fresh tools for effective school health.
• Nettleton, Sarah (2002). Κοινωνιολογία της υγείας και της ασθένειας. Τυπωθήτω, Αθήνα.
• Glanz, K., Rimer, B.K. & Lewis, F.M. (2002). Health Behavior and Health Education. Theory, Research and Practice. San Francisco: Wiley & Sons.
• Mackenzie I. (2001). Planning, Implementing and Evaluating Health Promotion Programs. A Pearson Education Company. USA.
• Τούντας Γ. (2000). Κοινωνία και Υγεία. Οδυσσέας, Αθήνα.
• Kay Post D., Daniel M., Misan G., Haren MT. (2014) A workplace health promotion application of the PrecedeProceed model in a regional and remote mining company in Whyalla, South Australia. Int. J. of Workplace Health; 8(3): 154-174
• Parker EA, Baldwin GT, Israel B, Salinas MA.(2004) Application of health promotion theories and models for environmental health.Health Educ Behav.;31(4):491-509.
• Punnett L, Cherniack M, Henning R, Morse T, Pouran Faghri P (2009). The CPH-NEW Research Team A Conceptual Framework for Integrating Workplace Health Promotion and Occupational Ergonomics Programs. Public Health Rep.; 124(Suppl 1): 16–25.
• Scriven A., Kouta CH., Papadopoulos I., (2010). Προαγωγή υγείας για επαγγελματίες υγείας, εκδόσεις Πασχαλίδης, Αθήνα.
• Edelman C., Mandle C., (2009). Προαγωγή της Υγείας, εκδόσεις Παρισιάνου, Αθήνα.
• Ewles L., Simnett I., (2011). Προάγοντας την υγεία, εκδόσεις Πασχαλίδης, Αθήνα.
• European Commission (2005). Health in Europe – Data 1998-2003. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities
• Poland B.D., Green L.W., Rootman I., (2004). Settings for Health Promotion, Linking Theory and Practice. London, Sage Publications.
• Tones Keith and Green Jackie (2004). Health Promotion: Planning and Strategies. London, Sage Publications.
• Seale Clive (2003). Health and media: an overview. Sociology of Health & Illness 25(6): 513–531.
• Whitelaw, S. Baxendale, A., Bryce, C., MacHardy, L., Young, I., Witney E. (2001). Settings based health promotion: a review. Health Promotion International, 16(4): 339-353.
• Mackenzie I., (2001). Planning, Implementing and Evaluating Health Promotion Programs. A Pearson Education Comrany.USA.
• Naidoo J., and Wills J., (2000). Health Promotion: foundations for Practice. Bailliere Tindall.

 

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

• Health Promotion International
• Health Promotion Perspectives
• Global journal of health education and promotion
• Global Health Promotion
• Health Promotion practice
• Journal of Education and Health Promotion
• American journal of Health Promotion

 

ΕΥΔΟΞΟΣ

• Προαγωγή της υγείας, C. MANDLE, C. EDELMAN Λεπτομέρειες
• Προαγωγή της υγείας, Δαρβίρη Χριστίνα Λεπτομέρειες
• Προάγοντας την Υγεία, Ewles L. Λεπτομέρειες
•  Προαγωγή υγείας για επαγγελματίες υγείας, SCRIVEN A., KOUTA CH., PAPADOPOULOS I. Λεπτομέρειες