Πρόληψη & Προαγωγή Υγείας στην Κοινότητα

 

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Σκοπός του μαθήματος είναι να παρουσιάσει τη φιλοσοφία και τις αρχές της κοινοτικής υγείας, της πρόληψης και της προαγωγής υγείας στην κοινότητα και οι φοιτητές να αποκτήσουν τα απαραίτητα εφόδια για να ασκήσουν επιστημονικό έργο στο πλαίσιο της πρόληψης και προαγωγής υγείας στην κοινότητα. Το μάθημα προσφέρει στους φοιτητές το θεωρητικό υπόβαθρο και τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη δράσης που θα στοχεύει στην προστασία και προαγωγή της υγείας του ατόμου, της οικογένειας και της κοινότητας. Το μάθημα επικεντρώνεται στην μεθοδολογία της εκτίμησης των αναγκών υγείας και του σχεδιασμού, ανάπτυξης, εφαρμογής και αξιολόγησης ολοκληρωμένων προγραμμάτων πρόληψης και προαγωγής υγείας στην κοινότητα (τόσο προγράμματα του γενικού πληθυσμού όσο και προγράμματα επικεντρωμένα στις ευάλωτες ομάδες και ομάδες υψηλού κινδύνου του πληθυσμού). Συζητούνται και αναλύονται οι παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του πληθυσμού και εξετάζονται οι διάφορες στρατηγικές πρόληψης και προαγωγής υγείας στην κοινότητα

Η άσκηση πεδίου υλοποιείται σε διάφορες δομές υγείας της Ελλάδας ή του εξωτερικού. Η άσκηση πεδίου δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές να λειτουργήσουν ως επιστήμονες σε διάφορες δομές υγείας στο πλαίσιο της διεπιστημονικής ομάδας προκειμένου να εφαρμόσουν τις θεωρητικές γνώσεις που έχουν αποκτήσει σε πραγματικές συνθήκες στο πλαίσιο των υπηρεσιών υγείας συμβάλλοντας στην εκτίμηση των αναγκών υγείας και στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και αξιολόγηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων προαγωγής υγείας στην κοινότητα.

 

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να:

• κατανοήσει τις έννοιες και το περιεχόμενο της κοινοτικής υγείας
• γνωρίζει τα επίπεδα της πρόληψης και τη σημασία τους στον προσδιορισμό των αναμενόμενων αποτελεσμάτων των παρεμβάσεων πρόληψης και προαγωγής υγείας
• χρησιμοποιεί τις κατάλληλες μεθόδους εκτίμησης των αναγκών υγείας της κοινότητας
• θέτει προτεραιότητες και στόχους για την πρόληψη και προαγωγή υγείας του ατόμου, της οικογένειας και της κοινότητας
• σχεδιάζει, εφαρμόζει και αξιολογεί ολοκληρωμένα προγράμματα πρόληψης και προαγωγής υγείας της κοινότητας
• αναζητά έγκυρες επιστημονικές πηγές επιδημιολογικών στοιχείων και βάσεων καλών πρακτικών/εμπειριών/διαδικασιών
• αναλύει τεκμηριωμένα δεδομένα στην επιστημονική βιβλιογραφία για την αξιοποίησή τους στον πληθυσμό-στόχο
• γνωρίζει και να αναλύει τις τρέχουσες πολιτικές υγείας σε διεθνές και εθνικό επίπεδο
• πραγματοποιεί προληπτικές παρεμβάσεις και προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, συμβουλευτική και αγωγή υγείας στην κοινότητα
• αξιολογεί τη δυνατότητα αξιοποίησης προσωπικών μέσων, πόρων και δυνατοτήτων για την προαγωγή υγείας
• εκτιμά το βαθμό και το είδος ενίσχυσης και ενδυνάμωσης των ατόμων, των οικογενειών και της κοινότητας που ενδείκνυται σε κάθε περίπτωση για την προαγωγή της υγείας
• λειτουργεί είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες στο πλαίσιο της διεπιστημονικής ομάδας για την αντιμετώπιση των αναγκών υγείας του ατόμου, της οικογένεια, της κοινότητας
• υποστηρίζει και να ασκεί συμβουλευτική στο άτομο, την οικογένεια, την κοινότητα για τις επιθυμητές αλλαγές στον τρόπο ζωής τους για την προαγωγή της υγείας τους
• ασκεί διασυνδετικό ρόλο και να συντονίζει τις δράσεις και τους εμπλεκόμενους
• αναπτύσσει δίκτυα ανάπτυξης της κοινότητας με στόχο την πρόληψη και την προαγωγή υγείας

 

 

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

 

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

• Έννοιες και περιεχόμενο της κοινοτικής υγείας
• Εκτίμηση επιπέδου υγείας της κοινότητας και αξιολόγηση αναγκών υγείας. Μέθοδοι και εργαλεία
• Εκτίμηση αναγκών υγείας σε ατομικό επίπεδο και επίπεδο οικογένειας
• Πρόληψη και προαγωγή υγείας γενικού πληθυσμού
• Πρόληψη και προαγωγή υγείας ειδικών πληθυσμών, ευάλωτων ομάδων και ομάδων υψηλού κινδύνου
• Σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση προληπτικών παρεμβάσεων στην κοινότητα
• Σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση παρεμβάσεων προαγωγής υγείας στην κοινότητα
• Προσυμπτωματικός έλεγχος. Διαχρονική παρακολούθηση (follow-up)
• Συμβουλευτική. Αγωγή Υγείας. Ενδυνάμωση
• Ανάπτυξη της κοινότητας
• Διασύνδεση
• Κατ΄οίκον επισκέψεις στο πλαίσιο της παροχής φροντίδας υγείας και συμβουλευτικής με προτεραιότητα στις ομάδες υψηλού κινδύνου
• Αύξηση της πρόσβασης σε υπηρεσίες που παρέχουν υψηλής ποιότητας φροντίδα υγείας
• Μείωση των ανισοτήτων στην υγεία
• Πολιτισμικά κατάλληλη παροχή φροντίδας υγείας
• Διασφάλιση της προστασίας των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων στην παροχή των υπηρεσιών φροντίδας υγείας και πρόνοιας
• Καθοδήγηση σχετικά με την ύπαρξη δικτύων προστασίας και φορέων παροχής εξειδικευμένης βοήθειας και διευκόλυνση διαδικασιών πρόσβασης
• Ενίσχυση του εθελοντισμού σε θέματα υγείας και δικτύων στήριξης
• Εθνικές και διεθνείς στρατηγικές και πολιτικές υγείας. Χάραξη πολιτικών υγείας

 

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

• Γραπτή τελική εξέταση (60%) που περιλαμβάνει:
  • Ερωτήσεις ανάπτυξης
  • Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
  • Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
  • Επίλυση προβλήματος
• Γραπτή εργασία & δημόσια παρουσίαση (40%)

 

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Καλοκαιρινού, Α., Αδαμακίδου, Θ., Βελονάκη, Β., Βιβιλάκη, Β., Καπρέλη, Ε., Κριεμπάρδης, Α., Λάγιου, Α., Λιονής, Χ., Μαρκάκη, Ά., Μποδοσάκης, Π., Παπαδακάκη, Μ., Σακελλάρη, Ε. (2015) Εφαρμογές καλών πρακτικών ομάδας πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. [ηλεκτρ. βιβλ.]http://hdl.handle.net/11419/3301
• Τριχόπουλος Δ., Καλαποθάκη Β., Πετρίδου Ε. Προληπτική Ιατρική και Δημόσια Υγεία. Ζήτα Ιατρικές Εκδόσεις, 2000.
• Κουρέα – Κρεμαστινού, Τζ. Δημόσια Υγέια: θεωρία, πράξη, πολιτικές. Τεχνόγραμμα, Αθήνα, 2007.
• Πετρίδου Ε, Καρπάθιος Θ, Τριχόπουλος Δ (συντονιστές). Προσυμπτωματικός έλεγχος παιδιών και εφήβων: Δυνατότητες, περιορισμοί και προβληματισμοί. Αθήνα, Ζήτα Ιατρικές Εκδόσεις, 1999.
• Κορνάρου Ε. & Ρουμελιώτη Α (Επιμ.) Η Δημόσια Υγεία στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 2007.
• Δημολιάτης Γ. Κυριόπουλος Γ. Λάγγας Δ, Φιλαλήθης Τ. Η δημόσια υγεία στην Ελλάδα. Εκδόσεις Θεμέλιο/Κοινωνία & Υγείας. Αθήνα 2002.
• Τούντας Ι. Κοινωνία και υγεία. Οδυσσέας, Νέα Υγεία. Αθήνα 2001.
• Σουλιώτης Κ.Ν. Οικονομικές ανισότητες και πολιτική υγείας. Εκδόσεις Παπαζήση. Αθήνα, 2007.
• Χαριζάνη Φ. Λοιμώξεις και προληπτικά μέτρα. ΕκδόσειςΠαπαζήση. Αθήνα, 2004.
• Cowley S. Community public health in policy and practice. A sourcebook. Bailliere Tindall Elsevier, UK, 2008.
• Sakellari E. Assessment of health needs; the health visiting contribution to public health.International Journal of Caring Sciences 2012, 5(1): 19-25.
• Scutchfield, FD and Keck, W. 2009. Principles of Public Health Practice (3rd Ed.) Clifton Park, NY: Delmar.
• Berthold, T., Miller, J., & Avila-Esparza, A. (Eds.).(2009). Foundations for community health workers.San Francisco. Jossey-Bass.
• Soriano, Fernando I. (1995). Conducting Needs Assessments, Sage Publications.
• Cohen L, Chavez V, Chehimi S (eds). Prevention is Primary: Strategies forCommunity Well Being. Jossey-Bass, 2007.
• Naidoo J, Wills J (eds). Public Health and Health Promotion. London: Bailliere
• Tindall, 2004.
• A Community Health Approach to the Assessment of Infants and their Parents: The CARE Programme. Browne Κ, Douglas J, Hamilton-Giachritsis C, Hegarty. J Wiley, 2006.
• Early Childhood Studies: an holistic introduction. Taylor M, Woods M. London: Hodder Arnold, 2005.
• National Service Framework for Children, Young People and Maternity Services. Department of Health. London: The Stationery Office, 2004.
• Health for all Children. Hall D and Elliman D (eds). Oxford University Press, 2003.
• Berk L. Child Development. London: Allyn & Bacon Department of Health 2001.
• Crumbier A. Lawrence, J. Living with a Chronic Condition: A practitioner’s guide to providing care. Oxford: Butterworth Heinemann, 2002.
• Better Health in Old Age. Department of Health. London: DOH, 2004.
• Wagemakers A. Community health promotion. Facilating and evaluating coordinated action to create supportive social environments. Wageningen University, The Netherlands, 2010.
• Berthold T., Miller J. & Avira-Esparza A. Foundations for community health workers. Jossey-Bass. USA, 2009.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

• Journal of Community Health
• Primary Health Care Research and Development
• The Journal of Epidemiology and Community Health
• Journal of Community Medicine & Health Education
• American Journal of Preventive Medicine
• American Journal of Public Health
• American Journal of Public Health Research
• Family & Community Health
• Health
• Public Health Research
• The European Journal of Public Health
• Scandinavian Journal of Public Health
• Scandinavian Journal of Caring Sciences
• International Journal of Caring Sciences
• Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας

 

ΕΥΔΟΞΟΣ

• ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ, ΤΖΕΝΗ ΚΟΥΡΕΑ – ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΥ Λεπτομέρειες
•  Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Γ. ΔΗΜΟΛΙΑΤΗΣ, Γ. ΚΥΡΙΟΠΟΥΛΟΣ, Δ. ΛΑΓΓΑΣ, Τ. ΦΙΛΑΛΗΘΗΣ (επιμέλεια) Λεπτομέρειες
• Υγεία, Τούντας Γιάννης Λεπτομέρειες