Καθηγητές Μαθήματος
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Στόχος του μαθήματος είναι οι φοιτητές/τριες να κατανοήσουν την οργάνωση μελέτης εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου διερευνώντας το μηχανισμό πρόκλησης και πρόληψης των επαγγελματικών νοσημάτων, να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για ανάλυση (εντοπισμός, μέτρηση, αξιολόγηση) των χημικών παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία των εργαζομένων, και τη λήψη μέτρων που διασφαλίζουν την ασφάλεια των εργαζομένων στο εργασιακό τους περιβάλλον, όπως αυτές προσδιορίζονται από το ΦΕΚ 84/Α/2010, Ν. 3850 “Κύρωση του Κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων” και την οδηγία του Υπουργείου Εργασίας Αριθμ. 29331/1135/27-12-2012 “Επιμόρφωση εργοδοτών και εργαζομένων για θέματα άσκησης καθηκόντων τεχνικού ασφάλειας σε επιχειρήσεις Β’ και Γ’ κατηγορίας”.
Σκοπός του μαθήματος είναι να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να καθιστούν ικανοί να οργανώνουν και να συντάσσουν μια ολοκληρωμένη γραπτή εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου. Αυτό επιτυγχάνεται με εκπαίδευση:
- στη μεθοδολογία ποιοτικής και ποσοτικής καταγραφής-σύνταξης της εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου
- στην αναγνώριση των επαγγελματικών νοσημάτων
- στην ορθή χρήση των οριακών τιμών μέτρησης επιβλαβών εργασιακών παραγόντων
- στην οργάνωση μετρήσεων επιβλαβών σωματιδίων και αερίων εντός εργασιακού πεδίου
Μετά το τέλος του μαθήματος οι φοιτητές θα μπορούν:
- να προβαίνουν στην οργάνωση και ανάπτυξη προγραμμάτων Υγιεινής και Ασφάλειας στο χώρο εργασίας.
- να αναγνωρίζουν τα επαγγελματικά νοσήματα και να τα συνδέουν με τους παράγοντες πρόκλησης
- να διενεργούν μετρήσεις, να αξιολογούν τα αποτελέσματα αυτών και να προβαίνουν στη λήψη μέτρων
Γενικές Ικανότητες
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής θα είναι σε θέση να:
- αναζητά, αναλύει και συνθέτει δεδομένα και πληροφορίες, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών στο πεδίο της πρόληψης και εφαρμογής μέτρων υγιεινής και ασφάλειας εργαζομένων από επαγγελματικούς κινδύνους
- λαμβάνει αποφάσεις και να σέβεται τη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα μέσω των προληπτικών ελέγχων νομιμότητας λειτουργίας
- πραγματοποιεί αυτόνομη εργασία μέσω της πραγματοποίησης Υγειονομικών ελέγχων, εκθέσεων και πραγματογνωμοσυνών
- λαμβάνει αποφάσεις μέσω της Παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα διασφάλισης ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων επιχειρήσεων τροφίμων
- σχεδιάζει και διαχειρίζεται προγράμματα ποιότητας HACCP και ISO
- προάγει την ελεύθερη, δημιουργική και επαγωγική σκέψη μέσω της Διδασκαλίας σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης πάνω σε θέματα Ατομικής, Δημόσιας και Κοινωνικής Υγιεινής και Περιβαλλοντικής Υγιεινής.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Θεωρητικό μέρος μαθήματος
- Μοντέλα Ατυχημάτων
- Ατομικό Βιβλιάριο Επαγγελματικού Κινδύνου
- Βασικές αρχές και μεθοδολογία στην επαγγελματική υγιεινή
- Επαγγελματικά Νοσήματα (ορισμός, μηχανισμοί γένεσης)
- Επαγγελματικοί καρκίνοι
- Επαγγελματικές δερματοπάθειες
- Επαγγελματικά νοσήματα αναπνευστικού, ουροποιητικού συστήματος
- Επαγγελματικά νοσήματα καρδιαγγειακού, αναπαραγωγικού συστήματος
- Επαγγελματικά νοσήματα νευρικού συστήματος – προβλήματα συμπεριφοράς
- Επαγγελματικά νοσήματα ήπατος
- Επαγγελματικά αιμολυτικά προβλήματα
- Έκθεση σε βιολογικούς παράγοντες, αναδυόμενα λοιμώδη νοσήματα στο χώρο εργασίας
- Εφαρμογές Υγιεινής & Ασφάλειας της Εργασίας ανά είδος επαγγελματικής δραστηριότητας και βιομηχανικής δραστηριότητας
Εργαστηριακό Μέρος Μαθήματος
Το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος θα περιλαμβάνει:
- Μεθοδολογία οργάνωσης εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου (Risk assessment)
- Μεθοδολογία οργάνωσης ποσοτικού παράγοντα εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου (Risk assessment)
- Χρησιμοποίηση πιστοποιημένων δελτίων ελέγχου (check-list) για την ασφάλεια μηχανημάτων, τα εργαλεία χειρός, την ανύψωση βαρών
- Οργάνωση πρόληψης στην αποθήκευση υλικών( δομές Logistics)
- Ανάλυση επικινδυνότητας έκθεσης σε χημικούς παράγοντες
- Ανάλυση –χρήση Οριακών τιμών μέτρησης (ΠΔ 90/99)
- Επισήμανση χημικών παραγόντων-Ανάλυση ετικέτας και δελτίων δεδομένων ασφαλείας Μ.S.D.S
- Αξιοποίηση-χειρισμός στοιχείων τοξικότητας, οικοτοξικότητας, βιοδιασπασιμότητας χημικών ουσιών
- Μετρήσεις σωματιδίων ,αερίων επαγγελματικού περιβάλλοντος
- Οργάνωση συστήματος Υγιεινής και Ασφάλειας στην εργασία γραφείου
- Διερεύνηση Συνδρόμου ασθενούς κτιρίου
- Παρουσίαση και κριτική μελετών risk-assessment από ομάδες φοιτητών
- Χρήση του διαδραστικού προγράμματος ΟiRa για την εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Η αξιολόγηση γίνεται στην Ελληνική γλώσσα
Θεωρητικό μέρος μαθήματος
Η αξιολόγηση του θεωρητικού μέρους γίνεται με γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαμήνου, η οποία περιλαμβάνει ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης και ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.
Για την επιτυχή παρακολούθηση του θεωρητικού μέρους ο βαθμός της εξέτασης θα πρέπει να είναι τουλάχιστον πέντε (5,0).
Εργαστηριακό μέρος μαθήματος
- Γραπτή τελική εξέταση (60%) που περιλαμβάνει:
- Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
- Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης
- Επίλυση προβλημάτων σχετικών με ποσοτικά δεδομένα σε σύντομη μελέτη περίπτωσης
- Ενδιάμεσες αξιολογήσεις (40%)
- Παρουσίαση Ομαδικής Εργασίας
- Επίλυση προβλημάτων: Ανάλυση ρόλων και πεδίο δράσης σε σύντομη μελέτη περίπτωσης
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνική
- Λινού Α. 2005. Ιατρική της Εργασίας. Επιδημιολογία και Πρόληψη. Εκδόσεις ΒΗΤΑ, Αθήνα
- Σιχλετίδης, Λ.Θ 2002. Ιατρική της εργασίας.. University Studio Press
- Βελονάκης, Ε. & Σουρτζή Π. 2009. Υγεία και Εργασία. Ιατρικές εκδόσεις ΒΗΤΑ
- ΕΛΙΝΥΑΕ. 2014. Θέματα Υγείας και Ασφάλειας Εργασίας για επιχειρήσεις Γ’ κατηγορίας. Αθήνα
- Ανδρεάδης, Π. & Παπαϊωάννου, Γ. 1997. Ασφάλεια Εργαζομένου. Εκδόσεις ΙΩΝ, Αθήνα
- Βελονάκης, Μ. 1990. Υγεία Εργασία, Ιατρική της Εργασίας. Αθήνα
- Δρίβας, Σ., Ζορμπά, Κ., Κουκουλάκη, Θ. 2001. Μεθοδολογικός οδηγός για την εκτίμηση και πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου. Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, Αθήνα
- Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθηνών-Τμήμα της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος. 2004. Οδηγός για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας. Αθήνα
- Θεοδωράτος, Π. 1997. Υγιεινή, Ασφάλεια Εργασίας και Προστασία Περιβάλλοντος, Εκδόσεις ΙΩΝ, Αθήνα
- Μαλαχίας, Γ. 1998. Πυροπροστασία κτιρίων & 4 πρότυπες μελέτες. Εκδόσεις ΙΩΝ, Αθήνα
- Πρόδρομος, Ι. 1995. Υγιεινή και Ασφάλεια Εργαζομένων. Ίδρυμα Ευγενίδου, Αθήνα
- Σαραφόπουλος, Ν. 2001. Οδηγός υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.
- Σπυρόπουλος Γ. 2000. Υγεία, ασφάλεια και συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα: εξελίξεις και προοπτικές. Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα
- Ν. 1568/85, (ΦΕΚ 177/Α/1985), “Υγιεινή & Ασφάλεια εργαζομένων”
- Π.Δ. 294/88, (ΦΕΚ 138/Α/1988), “Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας, επίπεδο γνώσεων και ειδικότητα τεχνικού ασφάλειας για τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του άρθρου 1 παρ. 1 του Ν. 1568/85”
- Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ΕΛΙΥΑΕ. 2002. Πηγές εργασιακού στρες. Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, Αθήνα
Ξενόγλωσση
- Gobba, F., Cavalleri, A. 2003. Color vision impairment in workers exposed to neurotoxin chemicals. Neurotoxicology, 24: 693-702 (Review)
- Hengstler, JG. et al. 2003. Occupational exposure to heavy metals: DNA damage induction and DNA repair inhibition prove co-exposures to cadmium, cobalt and lead as more dangerous than hitherto expected. Carcinogenesis 24: 63-73
- Hum, L., Kreiger, N., Finkelstein, M.M. 1998. The relationship between parental occupation and bone cancer risk in offspring. Int J Epidemiol 27: 766-771
- Jacquet, P. 2004. Sensitivity of germ cells and embryos to ionizing radiation. J Biol Regulat Homeost Agents 18: 106-114 (Review)
- Makowiec-Dabrowska, T., et al. 2003. Working condition of pregnant women. Departures from regulation on occupations especially noxious or hazardous to women. Md Polish 54: 33-43
Διαδίκτυο
- Ιστοσελίδα Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ): http://www.elinyae.gr
- Ιστοσελίδα Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Γενική Διεύθυνση Συνθηκών και Υγιεινής της Εργασίας: http://www.osh.gr
- Ιστοσελίδα Πυροσβεστικού Σώματος Ελλάδας: http://www.fireservice.gr
- European Agency for Safety and Health at Work: http://osha.eu.int
- International Labour Organization: http://www.ilo.org
- European Commission. Employment and Social Affairs: http://www.europa.eu.int/comm/employment_social/index_en.htm
- National Institure for Occupational Safety and Health (USA): http://www.cdc.gov/niosh/homepage.htm
ΕΥΔΟΞΟΣ
- Ιατρική της εργασίας, Αθηνά Λινού Λεπτομέρειες
- Ιατρική της εργασίας, Σιχλετίδης Λάζαρος Θ. Λεπτομέρειες
- Υγεία και Ασφάλεια στο Χώρο Εργασίας, Hughes Phil Λεπτομέρειες