Υγιεινή & Ασφάλεια Εργασίας

 

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές/τριες τις βασικές έννοιες και τις αρχές της Υγιεινής και Ασφάλειας στο χώρο εργασίας και να συμβάλλουν με την εφαρμογή τους στην προστασία των εργαζομένων, όπως αυτές προσδιορίζονται από το ΦΕΚ 84/Α/2010, Ν. 3850 «Κύρωση του Κώδικα Νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων» και την οδηγία του Υπουργείου Εργασίας Αριθμ. 29331/1135/27-12-2012 “Επιμόρφωση εργοδοτών και εργαζομένων για θέματα άσκησης καθηκόντων τεχνικού ασφάλειας σε επιχειρήσεις Β’ και Γ’ κατηγορίας”.

Ο Σκοπός του μαθήματος είναι να αποκτήσει τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να αποβούν ικανοί να εντοπίζουν και να ελέγχουν τους κινδύνους ενός χώρου εργασίας (φυσικοί, χημικοί και εργονομικοί) και να αξιολογούν και να βελτιώνουν τα συστήματα σήμανσης και πρόληψης (τεχνικής και ατομικής).

 

Μετά το τέλος του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση:

• να αξιολογήσουν τους κινδύνους στην εργασία (τα αποτελέσματα των κινδύνων, την πρόληψη, τις γενικές αρχές της σημασίας της πρόληψης, την αντιμετώπιση των κινδύνων)
• να αναγνωρίσουν την έννοια του εργατικού ατυχήματος και της επαγγελματικής ασθένειας (αναγγελία, διερεύνηση και καταγραφή)
• να προσδιορίσουν την αρχή της ευθύνης του εργοδότη, ποινικές και διοικητικές κυρώσεις και το βασικό νομοθετικό πλαίσιο για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων
• να ελέγξουν και να εφαρμόσουν τις ελάχιστες απαιτήσεις των χωρών εργασίας σύμφωνα με το ΠΔ. 16/96 με αξιολόγηση των απαραιτήτων φυσικών εργασιακών παραγόντων
• να οριοθετήσουν τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας
• να οργανώσουν ενέργειες εκπαίδευσης και σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (πυρκαγιάς, σεισμός, ατυχήματος κ.λπ.)
• να διαμορφώσουν θέσεις εργασίας με εργονομικές διευθετήσεις και προστασία των νέων, εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων

 

 

Γενικές Ικανότητες

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής θα είναι σε θέση να:

• αναζητά, αναλύει και συνθέτει δεδομένα και πληροφορίες, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών στο πεδίο της πρόληψης και των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας εργαζομένων από επαγγελματικούς κινδύνους
• λαμβάνει αποφάσεις και να σέβεται τη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα μέσω των προληπτικών ελέγχων νομιμότητας λειτουργίας
• Αυτόνομη εργασία μέσω της πραγματοποίησης Υγειονομικών ελέγχων, εκθέσεων και πραγματογνωμοσυνών
• λαμβάνει αποφάσεις μέσω της Παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα διασφάλισης ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων τροφίμων
• σχεδιάζει και διαχειρίζεται προγράμματα ποιότητας HACCP και ISO
• προάγει την ελεύθερη, δημιουργική και επαγωγική σκέψη μέσω της Διδασκαλίας σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης πάνω σε θέματα Ατομικής, Δημόσιας και Κοινωνικής Υγιεινής και Περιβαλλοντικής Υγιεινής.

 

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Θεωρητικό μέρος μαθήματος

• Εισαγωγή στις έννοιες Υγιεινή & Ασφάλεια και Βιομηχανική Υγιεινή
• Επιπτώσεις της εργασίας στην υγεία και την υγεία στην εργασία
• Νομικό πλαίσιο για την ασφάλεια της εργασίας
• Υποχρεώσεις και καθήκοντα Τεχνικού Ασφάλειας και Ιατρού της Εργασίας
• Επαγγελματικοί κίνδυνοι (ορισμός, ταξινόμηση, εκτίμηση Επαγγελματικού Κινδύνου)
• Εργατικά Ατυχήματα (ορισμός, αίτια, πρόληψη, αναγγελία, στατιστική, κόστος)
• Αρχές Εργονομίας
• Μυοσκελετικές παθήσεις
• Επιπτώσεις Φυσικών Παραγόντων στην Υγεία
• Επιπτώσεις Χημικών Παραγόντων στην Υγεία
• Ωράριο εργασίας
• Σύνδρομο Mobbing και Σύνδρομο Burn out
• Πηγές πληροφόρησης σε θέματα Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας

Εργαστηριακό Μέρος Μαθήματος

• Το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος που περιλαμβάνει (ασκήσεις προσομοίωσης και επί χάρτου):
• Πηγές πληροφόρησης για θέματα Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (εκπαίδευση στη χρήση των αναλόγων μηχανών αναζήτησης)
• Προδιαγραφές χωρών εργασίας
• Διαμόρφωση χώρου εργασίας-Διαμόρφωση θέσης εργασίας (τεχνικές)
• Υγιεινή της εργασίας (προσδιορισμός και διαμόρφωση των χωρών υγιεινής εντός επιχείρησης)
• Μέτρηση Φυσικών Εργασιακών Παραγόντων (μικροκλίμα-θόρυβος-δονήσεις-φωτισμός)
• Βιομηχανικός εξαερισμός (ανάλυση-μέτρηση διατομής)
• Ηλεκτροπληξία
• Πυρασφάλεια-πυροπροστασία (επίδειξη από στέλεχος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας)
• Μ.Α.Π.(επίδειξη εξοπλισμού εργαστηρίου)
• Σήμανση (οργάνωση χώρου)
• Εκπαιδευτικές επισκέψεις για:
• Εκτίμηση και καταγραφή των προδιαγραφών και της διαμόρφωσης χωρών εργασίας και της διαμόρφωσης χωρών εργασίας
• Εκτίμηση και καταγραφή των φυσικών παραγόντων χωρών εργασίας
• Εκτίμηση και καταγραφή των εργονομικών αρχών και της σήμανσης χώρων εργασίας

 

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Η αξιολόγηση γίνεται στην Ελληνική γλώσσα

Θεωρητικό μέρος μαθήματος

Η αξιολόγηση του θεωρητικού μέρους γίνεται με γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαμήνου, η οποία περιλαμβάνει ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης και πολλαπλής επιλογής.

Για την επιτυχή παρακολούθηση του θεωρητικού μέρους ο βαθμός της εξέτασης που πρέπει να είναι τουλάχιστον πέντε (5,0).

Εργαστηριακό μέρος μαθήματος

• Γραπτή τελική εξέταση (60%) που περιλαμβάνει:
  • Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
  • Ερωτήσεις Σύντομης Απάντηση
  • Επίλυση προβλημάτων σχετικών με ποσοτικά δεδομένα σε σύντομη μελέτη περίπτωσης
• Ενδιάμεσες αξιολογήσεις (40%)
  • Παρουσίαση Ομαδικής Εργασίας
  • Επίλυση προβλημάτων: Ανάλυση ρόλων και πεδίο δράσης σε σύντομη μελέτη περίπτωσης

 

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνική

• K. Gardiner, JM 2011. Harrington, Υγιεινή της εργασίας. Επιστημονικές Εκδόσεις ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ Α.Ε.
• Ζωγόπουλος Α., 2004. Υγιεινή και Ασφάλεια στην Εργασία. Εκδόσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΕ
• ΕΛΙΝΥΑΕ. 2014. Θέματα Υγείας και Ασφάλειας Εργασίας για επιχειρήσεις Γ’ κατηγορίας. Αθήνα
• Ανδρεάδης, Π. & Παπαϊωάννου, Γ. 1997. Ασφάλεια Εργαζομένου. Εκδόσεις ΙΩΝ, Αθήνα
• Βελονάκης, Μ. 1990. Υγεία Εργασία, Ιατρική της Εργασίας. Αθήνα
• Δρίβας, Σ., Ζορμπά, Κ., Κουκουλάκη, Θ. 2001. Μεθοδολογικός οδηγός για την εκτίμηση και την πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου. Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, Αθήνα
• Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθηνών-Τμήμα της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος. 2004. Οδηγός για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας. Αθήνα
• Θεοδωράτος, Π. 1997. Υγιεινή, Ασφάλεια Εργασίας και Προστασία Περιβάλλοντος, Εκδόσεις ΙΩΝ, Αθήνα
• Λινού Α. 2005. Ιατρική της Εργασίας. Επιδημιολογία και Πρόληψη. Εκδόσεις ΒΗΤΑ, Αθήνα
• Μαλαχίας, Γ. 1998. Πυροπροστασία κτιρίων & 4 πρότυπες μελέτες. Εκδόσεις ΙΩΝ, Αθήνα
• Πρόδρομος, Ι. 1995. Υγιεινή και Ασφάλεια Εργαζομένων. Ίδρυμα Ευγενίδου, Αθήνα
• Σαραφόπουλος, Ν. 2001. Οδηγός υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.
• Σπυρόπουλος Γ. 2000. Υγεία, ασφάλεια και συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα: στοιχεία και προοπτικές. Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα
• Ν. 1568/85, (ΦΕΚ 177/Α/1985), «Υγιεινή & Ασφάλεια εργαζομένων»
• Π.Δ. 294/88, (ΦΕΚ 138/Α/1988), «Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας, επίπεδο γνώσεων και ειδικών τεχνικών ασφάλειας για τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του άρθρου 1 παρ. 1 του Ν. 1568/85»
• Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ΕΛΙΥΑΕ. 2002. Πηγές εργασιακού στρες. Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, Αθήνα

Ξενόγλωσση

• Gobba, F., Cavalleri, A. 2003. Διαταραχή της έγχρωμης όρασης σε εργαζόμενους που εκτίθενται σε χημικές ουσίες νευροτοξίνης. Neurotoxicology, 24: 693-702 (Ανασκόπηση)
• Hengstler, JG. et al. 2003. Επαγγελματική έκθεση σε βαρέα μέταλλα: Η πρόκληση βλάβης στο DNA και η αναστολή επιδιόρθωσης του DNA αποδεικνύουν ότι οι συνεκθέσεις σε κάδμιο, κοβάλτιο και μόλυβδο είναι πιο επικίνδυνες από ό,τι αναμενόταν μέχρι τώρα. Carcinogenesis 24: 63-73
• Hum, L., Kreiger, N., Finkelstein, MM 1998. Η σχέση μεταξύ γονικής απασχόλησης και κινδύνου καρκίνου των οστών στους απογόνους. Int J Epidemiol 27: 766-771
• Jacquet, P. 2004. Ευαισθησία γεννητικών κυττάρων και εμβρύων στην ιονίζουσα ακτινοβολία. J Biol Regulat Homeost Agents 18: 106-114 (Κριτική)
• Makowiec-Dabrowska, Τ., et al. 2003. Εργασιακή κατάσταση εγκύων. Αποκλίσεις από τους κανονισμούς για επαγγέλματα ιδιαίτερα επιβλαβή ή επικίνδυνα για τις γυναίκες. Md Polish 54: 33-43

Διαδίκτυο

• Ιστοσελίδα Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ): http://www.elinyae.gr
• Ιστοσελίδα Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Γενική Διεύθυνση Συνθηκών και Υγιεινής της Εργασίας: http://www.osh.gr
• Ιστοσελίδα Πυροσβεστικού Σώματος Ελλάδας: http://www.fireservice.gr
• Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία: http://osha.eu.int
• Διεθνής Οργάνωση Εργασίας: http://www.ilo.org
• Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις: http://www.europa.eu.int/comm/employment_social/index_en.htm
• Εθνικό Ίδρυμα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (ΗΠΑ): http://www.cdc.gov/niosh/homepage.htm